Khoa học - Công nghệ

Đà Nẵng trong kỷ nguyên số

MAI QUẾ - THU HÀ - TÂM ĐAN - AN NHIÊN - DIỆU NGÂN - TIỂU YẾN • 20/07/2025 16:06

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong “bộ tứ trụ cột” nghị quyết, được Bộ Chính trị xác định là kim chỉ nam để Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới. Nghị quyết cũng là động lực mạnh mẽ cho Đà Nẵng vững bước trên hành trình phát triển kỷ nguyên số, nhất là trong bối cảnh thành phố vốn có thế mạnh về khoa học công nghệ và chuyển đổi số.

BỆ PHÓNG ĐỂ ĐÀ NẴNG VƯƠN MÌNH TRONG KỶ NGUYÊN MỚI

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong “bộ tứ trụ cột” nghị quyết, được Bộ Chính trị xác định là kim chỉ nam để Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới. Nghị quyết cũng là động lực mạnh mẽ cho Đà Nẵng vững bước trên hành trình phát triển kỷ nguyên số, nhất là trong bối cảnh thành phố vốn có thế mạnh về khoa học công nghệ và chuyển đổi số.

Nhiều mục tiêu kỳ vọng

Nghị quyết số 57-NQ/TW khẳng định: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chính là “xương sống” để Việt Nam bứt phá, trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao.

Mục tiêu đến năm 2050, Việt Nam sẽ vươn lên thành trung tâm công nghệ số hàng đầu khu vực, với sức cạnh tranh thuộc nhóm hàng đầu thế giới.

Với định hướng trên, Thành ủy Đà Nẵng ban hành Kế hoạch hành động số 309-KH/TU ngày 23/5/2025 về thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW với những mục tiêu, chỉ tiêu bằng hoặc cao hơn so với yêu cầu của nghị quyết.

Cụ thể, đến năm 2030, tiềm lực, trình độ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của Đà Nẵng đạt mức tiên tiến trong nhóm 5 địa phương dẫn đầu toàn quốc và nhóm các thành phố dẫn đầu khu vực Đông Nam Á; hoàn thành xây dựng đô thị thông minh, kết nối đồng bộ với mạng lưới đô thị thông minh trong nước và khu vực Đông Nam Á.

Tầm nhìn đến năm 2045, Đà Nẵng là một trong các trung tâm công nghiệp công nghệ số và đổi mới sáng tạo của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á với quy mô kinh tế số đạt tối thiểu 60% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP).

Để thực hiện thành công mục tiêu trên, kế hoạch hành động đề ra 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu: nâng cao nhận thức và quyết tâm chính trị, thông tin, truyền thông; hoàn thiện thể chế, chính sách tạo đột phá, bảo đảm nguồn lực; phát triển hạ tầng số, ứng dụng, dịch vụ số; phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đẩy mạnh chuyển đổi số, kinh tế số; bảo đảm an ninh mạng và chủ quyền số; đẩy mạnh hợp tác, liên kết vùng, quốc tế.

Các nhiệm vụ tiếp tục được cụ thể hóa trong Kế hoạch số 152/KH-UBND ngày 6/6/2025 thực hiện Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 1/4/2025 của Chính phủ và Kế hoạch hành động số 309-KH/TU của Ban Thường vụ Thành ủy về thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW. Kế hoạch yêu cầu triển khai sâu rộng phong trào “học tập số”; tăng cường áp dụng sáng kiến, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và xây dựng thành phố thông minh; xây dựng và đẩy mạnh quảng bá thương hiệu “Đà Nẵng - Thành phố đổi mới sáng tạo”, điểm đến hấp dẫn về khởi nghiệp sáng tạo; triển khai thực hiện có hiệu quả và nâng cao xếp hạng Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo ở địa phương - PII của thành phố .

Ghi nhận nhiều kết quả tích cực

Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW thành phố (Ban chỉ đạo 57 thành phố) đã ban hành Kế hoạch số 01-KH/BCĐ ngày 23/6/2025 triển khai Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW ngày 19/6/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương. Đến nay, thành phố cơ bản hoàn thành 6/6 mục tiêu và 11/11 nhiệm vụ giai đoạn đến ngày 30/6/2025.

Tại phiên họp Chính phủ vào chiều 30/6/2025 về rà soát tiến độ và kết quả triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số liên thông, đồng bộ để chuẩn bị thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng biểu dương thành phố Đà Nẵng hoàn thành tất cả nhiệm vụ và là 1 trong 4 địa phương triển khai rất tốt trong thời gian qua.

Ba trụ cột số của Đà Nẵng cũng được Bộ Khoa học và Công nghệ đánh giá cao tại hội nghị sơ kết 6 tháng năm 2025 vào ngày 14/7/2025.

Về chính quyền số, số dịch vụ công trực tuyến thành phố cung cấp là 1.921 (1.711 toàn trình và 210 một phần), trên tổng số 1.948 thủ tục hành chính, tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến đạt 98,6%; đồng thời thành phố đã tích hợp 1.185 dịch vụ công trực tuyến lên Cổng dịch vụ công quốc gia, chiếm 61,7% (vượt chỉ tiêu chung của toàn quốc là 40%).

Về kinh tế số, kim ngạch xuất khẩu phần mềm của Đà Nẵng đạt 185 triệu USD, tăng khoảng 12% so với năm 2024. Các sản phẩm, dịch vụ công nghệ số của doanh nghiệp công nghệ thông tin thành phố liên tiếp được vinh danh tại các giải thưởng lớn như Giải thưởng Sao Khuê năm 2025, Top Công nghiệp 4.0 Việt Nam.

Về xã hội số, thành phố tiếp tục triển khai nền tảng công dân số với khoảng 45% người dân trưởng thành có tài khoản công dân số. Thành phố đã thu nhận 733.210 hồ sơ định danh điện tử, trong đó đã kích hoạt 704.424 tài khoản định danh điện tử (đạt 79% nhân khẩu thường trú từ đủ 14 tuổi trở lên).

Theo Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nguyễn Thanh Hồng, một số chỉ tiêu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của thành phố năm 2025 là kinh tế số chiếm 20% GRDP; 100% thủ tục hành chính đủ điều kiện được thực hiện dịch vụ công trực tuyến toàn trình; trên 50% người dân có tài khoản định danh điện tử VNeID… Để hoàn thành các chỉ tiêu, trước mắt, sở phối hợp các đơn vị liên quan bổ sung đầy đủ trang thiết bị công nghệ thông tin, bảo đảm năng lực phục vụ hoạt động của chính quyền cơ sở, nhất là tại Trung tâm Hành chính công cấp xã để giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp.

Sở đang triển khai nâng cấp, phát triển Trung tâm IOC cho toàn bộ thành phố Đà Nẵng (mới), triển khai kết nối đến 100% xã phường phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành dựa trên dữ liệu của chính quyền thành phố.

Sở cũng nghiên cứu đề xuất xây dựng Kiến trúc tổng thể thành phố thông minh phù hợp không gian phát triển mới của thành phố, với các tiêu chuẩn quốc tế và xu hướng công nghệ số hiện nay, làm cơ sở để triển khai xây dựng thành phố thông minh tại thành phố Đà Nẵng giai đoạn tới.

“

Đà Nẵng phấn đấu trở thành trung tâm khoa học công nghệ mới của cả nước

“Đà Nẵng thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng kinh tế gắn với cơ cấu lại nền kinh tế, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm động lực chủ yếu, phấn đấu xây dựng Đà Nẵng trở thành trung tâm khoa học công nghệ mới của cả nước; trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo… và sớm hình thành, phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế và Khu thương mại tự do; là một trong những trung tâm văn hóa - thể thao, giáo dục - đào tạo, y tế chất lượng cao, khoa học công nghệ phát triển của đất nước; trung tâm tổ chức các sự kiện mang tầm quốc tế; là thành phố cảng biển, đô thị biển quốc tế với vai trò là hạt nhân của chuỗi đô thị và cực tăng trưởng của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung - Tây Nguyên; trở thành đô thị sinh thái, hiện đại, thông minh và thành phố đáng sống...”.

Trích diễn văn tại Lễ kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng bộ thành phố (28/3/1930 - 28/3/2025) và 50 năm ngày giải phóng thành phố Đà Nẵng (29/3/1975 - 29/3/2025) vào sáng 29/3 của Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Nguyễn Văn Quảng

ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG SỐ

Để thực hiện chuyển đổi số hiệu quả khi vận hành thành phố mới, Đà Nẵng cần chú trọng đầu tư phát triển, nâng cấp hạ tầng số một cách đồng bộ, đặc biệt ưu tiên các địa phương vùng sâu, vùng xa.

Cần thu hẹp khoảng cách

Sáu tháng đầu năm 2025, công tác đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, đặc biệt là triển khai mở rộng, điều chỉnh, đầu tư, nâng cấp các hệ thống thông tin, phục vụ mô hình chính quyền 2 cấp được thành phố tập trung triển khai.

Tuy nhiên, qua vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Sở Khoa học và Công nghệ thành phố đánh giá, hạ tầng tại các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn chưa được đầu tư đồng bộ nên hệ thống mạng chưa được chuẩn hóa và đảm bảo các yêu cầu về quản trị, an toàn thông tin, chưa kết nối thông suốt đến cấp xã và các đơn vị trực thuộc.

Khi thành lập thành phố mới, vấn đề đáng quan tâm là làm sao kết nối đồng bộ, thu hẹp khoảng cách về hạ tầng số giữa các địa phương, nhất là giữa địa bàn đô thị và miền núi.

Theo báo cáo, đến nay trên địa bàn thành phố có 6 trung tâm dữ liệu đạt tiêu chuẩn Tier-III, gồm 2 trung tâm của thành phố đặt tại phường Hải Châu và phường Tam Kỳ cùng 4 trung tâm do doanh nghiệp khai thác. Ngoài ra, trên địa bàn có các dự án trung tâm dữ liệu đang xây dựng và các dự án chuẩn bị đầu tư.

Ông Trương Hồng Giang, Phó Giám đốc Sở Nội vụ thành phố nhận xét, hạ tầng kỹ thuật công nghệ của tỉnh Quảng Nam (cũ) có nhiều hạn chế so với thành phố Đà Nẵng. Đặc biệt là dữ liệu phân tán, chưa tạo được nền tảng quan trọng cho chuyển đổi số.

Bà Phạm Thị Ngọc Quyên, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Đà Nẵng chia sẻ thực trạng rằng, hạ tầng viễn thông ở một số khu vực miền núi còn rất khó khăn. Trên địa bàn tỉnh Quảng Nam (cũ) còn hơn 90 “vùng lõm” sóng, nhiều thôn chưa có sóng di động.

Phát huy cơ chế hợp tác công tư

Sau khi sáp nhập, thành phố Đà Nẵng có không gian phát triển mở rộng nhưng cũng đi kèm nhiều thách thức. Trong số đó là hạ tầng thiếu kết nối, nhiều địa bàn vùng sâu, vùng xa còn rất khó khăn.

Sở Khoa học và Công nghệ thành phố cho biết, đã nhận được báo cáo của 36/94 xã, phường (tính đến ngày 11/7) đề xuất nhu cầu nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin. Đa số đơn vị gặp khó khăn do thiếu hệ thống mạng nội bộ, thiết bị máy tính lạc hậu, đường truyền Internet không ổn định, nhất là tại các khu vực vùng sâu, vùng xa hoặc địa điểm mới sau thay đổi trụ sở.

Để thúc đẩy chuyển đổi số, vận hành thông suốt chính quyền 2 cấp, Sở Khoa học và Công nghệ thành phố vừa có Tờ trình đề xuất UBND thành phố bố trí kinh phí đầu tư nâng cấp 2 hạng mục: Nâng cấp hệ thống mạng LAN với mức 300 triệu đồng/xã, phường và mua sắm thiết bị công nghệ thông tin với mức 200 triệu đồng/xã, phường.

Để phát triển hạ tầng số đồng bộ, hiện đại, bên cạnh nguồn lực Nhà nước, thành phố cũng cần phát huy cơ chế hợp tác công tư để phát triển hạ tầng số hiện đại.

Trước đây, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam (cũ) đều có ký kết thỏa thuận hợp tác chuyển đổi số với Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel). Một trong những nội dung chính của thỏa thuận đó là hợp tác trong lĩnh vực xây dựng, phát triển hạ tầng số.

Để đầu tư hạ tầng số nhanh, hiệu quả

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Quang Bửu nhiều lần đề cập vai trò quan trọng của hạ tầng số, đồng thời nhấn mạnh phải dành sự đầu tư lớn cho lĩnh vực này ở mức bố trí ngân sách từ 2 - 3% trong tổng chi hằng năm. Để giải bài toán về giải ngân vốn đầu tư về công nghệ thông tin, chuyển đổi số, ông Bửu cũng đề nghị Sở Tài chính tập trung tham mưu xử lý tài chính để làm sao đầu tư hạ tầng số nhanh, hiệu quả. Ông Bửu cũng gợi ý Sở Khoa học và Công nghệ đưa ra một số tiêu chí đầu tư công nghệ thông tin cấp xã và giới thiệu doanh nghiệp trực tiếp làm việc với địa phương. Bên cạnh đó, mong muốn doanh nghiệp đồng hành, tư vấn về sản phẩm công nghệ và cả quy trình thủ tục thực hiện đầu tư mua sắm…

Trọng tâm triển khai mạng 5G, cố định băng thông rộng tốc độ cao, mở rộng hạ tầng số phục vụ đô thị thông minh, giao thông, tài nguyên và thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt.

Đáng chú ý, Viettel đã đồng hành để Quảng Nam trở thành tỉnh đầu tiên trong cả nước triển khai thí điểm hành chính công chủ động.

Lãnh đạo Tập đoàn Viettel cho biết, Viettel sẵn sàng đồng hành với địa phương trong khảo sát, tư vấn tái cấu trúc hạ tầng công nghệ thông tin cấp xã; xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung và nền tảng giám sát cấp tỉnh. Đồng thời tiếp tục nâng cao độ phủ sóng 4G, 5G, thu hẹp các vùng thiếu hoặc lõm sóng.

XÂY DỰNG “LÁ CHẮN SỐ”

Trong bối cảnh chuyển đổi số, an toàn thông tin không còn là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc để mọi tiến trình số hóa được thực hiện an toàn, tin cậy và hiệu quả.

Để bảo đảm cho sự phát triển của doanh nghiệp cũng như bảo vệ tài nguyên số, các tổ chức, doanh nghiệp cần có những giải pháp an toàn, thông tin phù hợp, hiệu quả.

Chủ động nâng cao năng lực ứng phó

Theo đánh giá của các chuyên gia công nghệ thông tin, hiện trạng an ninh mạng của Đà Nẵng có những sắc thái riêng, phức tạp hơn do vị thế tiên phong về công nghệ. PGS-TS. Nguyễn Gia Như, Hiệu trưởng Trường Công nghệ Kỹ thuật (Đại học Duy Tân) đánh giá, trong bối cảnh an ninh mạng có nhiều diễn biến phức tạp, Đà Nẵng đã có những bước đi chủ động, mang tầm nhìn chiến lược.

Thành phố rất coi trọng việc nâng cao năng lực thực chiến về ứng cứu sự cố an ninh mạng. Các cuộc diễn tập ứng cứu sự cố được tổ chức thường xuyên, phối hợp chặt chẽ các đơn vị Trung ương như Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT/CC).

Đáng chú ý, đội ứng cứu sự cố của Sở Thông tin và Truyền thông (cũ) thường xuyên dẫn đầu nhiều cuộc diễn tập toàn quốc về xử lý sự cố qua lỗ hổng phần mềm. Điều này chứng tỏ năng lực kỹ thuật của đội ngũ chuyên trách ở mức rất cao.

Đà Nẵng là một trong những địa phương đầu tiên có kế hoạch xây dựng Trung tâm điều hành và giám sát an ninh mạng (Security Operations Center - SOC) cấp tỉnh/thành phố. Đây là bước đi quan trọng, hướng tới bảo vệ toàn diện hệ thống chính quyền điện tử và thành phố thông minh trong tương lai.

Triển khai hệ thống an ninh mạng đồng bộ

TS.Trần Thế Sơn, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt - Hàn (Đại học Đà Nẵng) gợi ý rằng, thành phố có thể thiết lập hoặc duy trì một cơ quan/bộ phận chuyên trách thực hiện nhiệm vụ giám sát an ninh mạng thông qua việc thành lập trung tâm điều hành và giám sát an ninh mạng nhằm dự báo, phát hiện và ngăn chặn các cuộc tấn công mạng, ứng cứu các sự cố an ninh mạng trên địa bàn; tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nhận thức, kỹ năng về an toàn thông tin trên không gian mạng theo các cấp độ khác nhau cho cán bộ, viên chức, người lao động và người dân.

PGS-TS. Nguyễn Gia Như cho rằng, để tạo ra một “lá chắn”, Đà Nẵng cần triển khai hệ thống an ninh mạng đồng bộ với các giải pháp toàn diện, từ công nghệ cho đến chính sách và con người.

Thành phố cần sớm đầu tư xây dựng trung tâm điều hành an toàn thông tin dùng chung cho các cơ quan chính quyền thành phố. Trung tâm này giám sát 24/7 các hệ thống, kịp thời phát hiện và cảnh báo sớm nếu có dấu hiệu bất thường hoặc tấn công.

Song song, triển khai các giải pháp kỹ thuật hiện đại (tường lửa, hệ thống phát hiện/xử lý xâm nhập, quản lý sự kiện bảo mật SIEM...) tại các cơ quan, đơn vị để tạo thành một mạng lưới phòng thủ nhiều lớp, thống nhất; sớm ban hành và thực thi các chính sách bảo mật dữ liệu; bảo vệ dữ liệu cá nhân, tổ chức một cách toàn diện; xây dựng kho dữ liệu dùng chung an toàn có cơ chế kiểm soát truy cập nghiêm ngặt, tránh rò rỉ.

Đồng thời phát triển nguồn nhân lực và nâng cao nhận thức an ninh mạng, đầu tư đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ quản trị mạng của các cơ quan; hợp tác liên kết trong hệ sinh thái an ninh mạng.

Tầm quan trọng của việc xây dựng “công dân số” an toàn nằm ở sự chuyển đổi từ nhận thức bị động sang năng lực chủ động, vì thế, nên đưa nội dung Luật An ninh mạng vào giảng dạy trong môn Giáo dục Quốc phòng và An ninh tại các trường THPT.

“Xây dựng “lá chắn số” cho Đà Nẵng không phải là trách nhiệm của riêng các cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực an ninh mạng. Đây là sứ mệnh chung của toàn bộ hệ thống chính trị, doanh nghiệp và từng người dân. Sự chung tay, đồng lòng không chỉ giúp chúng ta phòng thủ trước các mối đe dọa, mà còn biến an ninh mạng thành một lợi thế cạnh tranh, một nền tảng vững chắc, bảo đảm cho Đà Nẵng một tương lai số thịnh vượng và thực sự an toàn.”, PGS-TS. Nguyễn Gia Như nhấn mạnh.

SỨC SỐNG MỚI TỪ HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP

Đà Nẵng Cuối tuần có cuộc trò chuyện cùng ông Nguyễn Văn Chương, quản lý chương trình khởi nghiệp Thụy Sĩ (SwissEP Việt Nam), người có hơn 15 năm kinh nghiệm trong phát triển phần mềm, khởi nghiệp và ươm tạo doanh nghiệp, để nhìn nhận tổng quan về sức sống mới của hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo tại Đà Nẵng trong giai đoạn phát triển mới.

* Chào ông, với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn và hỗ trợ khởi nghiệp, ông đánh giá thế nào về hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ và đổi mới sáng tạo của thành phố Đà Nẵng hiện tại?

Ông Nguyễn Văn Chương: Theo tôi, hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ và đổi mới sáng tạo của Đà Nẵng đang ở giai đoạn bứt phá mạnh mẽ, trở thành điểm sáng của cả nước và khu vực.

Năm 2025, Đà Nẵng tăng 130 bậc, vươn lên vị trí 766 trên Báo cáo Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu năm 2025 GSEI (StartupBlink), lọt vào top 12 hệ sinh thái nổi bật toàn cầu, được quốc tế ghi nhận là một trong những “điểm nóng” về đổi mới sáng tạo.

Về quy mô hệ sinh thái, thành phố hiện có hơn 30 chính sách hỗ trợ khởi nghiệp, gần 100 doanh nghiệp, dự án khởi nghiệp công nghệ được ươm tạo, phát triển mỗi năm. Các lĩnh vực chủ lực gồm AI, vi mạch bán dẫn, blockchain, công nghệ sinh học, kinh tế số, thương mại điện tử.

Thành phố đang đầu tư mạnh vào các khu công nghệ cao, trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, vườn ươm, chương trình hỗ trợ khởi nghiệp và không gian sáng tạo. Đồng thời tiên phong ban hành các chính sách thử nghiệm có kiểm soát (sandbox), cho phép thử nghiệm sản phẩm, mô hình mới trong môi trường kiểm soát, giảm rủi ro, tăng tốc đổi mới sáng tạo; miễn thuế, hỗ trợ tài sản kết cấu hạ tầng, tài trợ không hoàn lại cho dự án khởi nghiệp, hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ, ưu đãi về sử dụng hạ tầng số, tài chính và đào tạo...

Việc mở rộng không gian phát triển, tái cấu trúc liên kết vùng với Quảng Nam (từ ngày 1/7/2025) chính là cơ hội lớn để xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo rộng mở với quy mô và năng lực mới, tận dụng nguồn lực, thị trường và nhân lực chất lượng cao từ các trường đại học, viện nghiên cứu liên vùng, khai thác tài nguyên bản địa và thế mạnh về sản xuất công nghiệp.

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận một số hạn chế: thiếu quỹ đầu tư thiên thần tại chỗ, nhân lực công nghệ sâu deeptech (AI, bán dẫn, công nghệ sinh học) chưa nhiều, thiếu các doanh nghiệp đầu chuỗi dẫn dắt hệ sinh thái; thiếu hụt nhân lực công nghệ trình độ cao, nhu cầu nhân lực AI, vi mạch, công nghệ lõi tăng nhanh nhưng nguồn cung đào tạo chưa theo kịp…

* Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị được triển khai, đang và sẽ tháo gỡ các khó khăn, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ Đà Nẵng phát triển ra sao, thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Chương: Tại Đà Nẵng, Nghị quyết 57-NQ/TW được triển khai thành nhiều chính sách cụ thể giúp tháo gỡ các khó khăn trong hoạt động khởi nghiệp, sáng tạo, giải quyết vấn đề thiếu vốn và nguồn lực, mở đường phát triển, như: miễn thuế thu nhập doanh nghiệp và cá nhân cho startup, tổ chức hỗ trợ trong 5 năm đầu; hỗ trợ kinh phí tối đa lên đến 1 tỷ đồng/dự án cho các hoạt động phát triển sản phẩm, thuê chuyên gia, tổ chức sự kiện, kết nối đầu tư; hỗ trợ sử dụng tài sản công cho startup và vườn ươm (sử dụng không gian làm việc, hạ tầng mà không qua đấu giá); đào tạo nhân lực giúp startup giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh…

Đặc biệt, việc phê duyệt khu thương mại tự do Đà Nẵng với 29 chính sách mới vượt trội được xem là bước triển khai then chốt của Nghị quyết 57-NQ/TW, giúp startup và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo có môi trường thử nghiệm sản phẩm, tiếp cận ưu đãi thuế, vốn đầu tư và nhân lực cao.

Tuy nhiên, chính sách chỉ là điều kiện cần, điều quan trọng là cách mà chính quyền và cộng đồng đồng lòng triển khai để kiến tạo không gian mở, hỗ trợ startup theo hướng linh hoạt, đổi mới.

* Theo ông, các starup công nghệ trên địa bàn cần khai thác và tận dụng lợi thế này như thế nào để phát triển đúng định hướng, đảm bảo tính bền vững và hiệu quả?

Ông Nguyễn Văn Chương: Các startup cần xác định rõ mình thuộc nhóm công nghệ chiến lược nào, từ đó chủ động cập nhật, tiếp cận chính sách, tìm hiểu, đăng ký chương trình hỗ trợ, miễn thuế, tài trợ không hoàn lại, sử dụng hạ tầng số, không gian đổi mới sáng tạo.

Tập trung phát triển công nghệ lõi: đầu tư vào AI, vi mạch, blockchain, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo - các lĩnh vực ưu tiên được thành phố hỗ trợ tối đa.

Xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao, hợp tác với trường đại học, viện nghiên cứu, chương trình đào tạo quốc tế để nâng cao trình độ công nghệ, quản trị.

Mở rộng thị trường, kết nối quốc tế, tham gia các sự kiện kết nối đầu tư, diễn đàn quốc tế, hợp tác đối tác toàn cầu để tăng trưởng bền vững.

Chú trọng phát triển tài sản trí tuệ: đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, xây dựng thương hiệu mạnh, nâng cao giá trị doanh nghiệp.

Đẩy mạnh thử nghiệm sản phẩm, mô hình mới trong môi trường kiểm soát, sẵn sàng điều chỉnh, hoàn thiện trước khi thương mại hóa…

* Cảm ơn ông về những chia sẻ hữu ích

HƠN THẬP KỶ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ THÔNG MINH

Đa dạng ứng dụng phục vụ người dân

Một sáng giữa tháng Bảy, ông Lê Văn Hùng (SN 1975), sinh sống tại phường Hòa Minh đến UBND phường làm thủ tục xác nhận giấy tờ nhà ở. Không cần ngồi chờ nộp hồ sơ giấy, ông chỉ cần thao tác vài phút trên điện thoại. Chiều cùng ngày, tin nhắn báo kết quả được gửi về máy.

Với ông Hùng, những lần đến làm thủ tục ở “tổ một cửa” trước đây là cả hành trình mệt mỏi khi phải xếp hàng lấy số, chờ đợi, photo giấy tờ, bổ sung bản sao chứng thực... Nhưng vài năm trở lại đây, nhờ việc số hóa quy trình hành chính, mọi thủ tục trở nên nhanh chóng, đơn giản hơn rất nhiều.

Đà Nẵng bắt đầu quá trình chuyển đổi số trong quản lý đô thị từ sớm. Năm 2010, thành phố ban hành Kiến trúc chính quyền điện tử, đến năm 2014 đưa vào vận hành Hệ thống thông tin chính quyền điện tử, cho phép người dân và doanh nghiệp theo dõi toàn bộ tiến trình giải quyết hồ sơ. Cổng Góp ý Đà Nẵng ra đời năm 2016 đã tạo thêm một kênh tương tác hiệu quả, đưa tiếng nói của người dân vào trong guồng máy vận hành đô thị.

Từ năm 2018, với Đề án thành phố thông minh, Đà Nẵng tiếp tục xác định chuyển đổi số là “xương sống” trong công cuộc xây dựng chính quyền đô thị hiện đại, có năng lực phản ứng linh hoạt trước các vấn đề đô thị. Hàng chục dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 trở thành lựa chọn thường xuyên của người dân, từ đăng ký hộ khẩu, tạm trú tạm vắng, cấp phép xây dựng nhà ở, cho đến tra cứu quy hoạch, xử lý vi phạm trật tự đô thị. Những ứng dụng Danang Smart City, Zalo Dịch vụ công, chatbot hỗ trợ hành chính... được cập nhật liên tục, phù hợp mọi lứa tuổi và trình độ sử dụng công nghệ.

Tại Trung tâm giám sát, điều hành thông minh IOC, dữ liệu từ camera, cảm biến, bản đồ số và phản ánh của người dân được tổng hợp, phân tích và chuyển đến cơ quan chức năng để xử lý nhanh. Ông Nguyễn Văn Quốc, Giám đốc Trung tâm giám sát, điều hành thông minh IOC Đà Nẵng đánh giá, IOC có vai trò như “bộ não số” của thành phố khi tiếp nhận, tích hợp, phân tích và hiển thị nhiều dữ liệu liên quan đến đời sống đô thị.

Với chức năng thu thập và tổng hợp toàn bộ nguồn dữ liệu trên nền tảng thời gian thực, IOC giúp lãnh đạo các cấp có cái nhìn tổng thể về hoạt động vận hành đô thị, từ đó nâng cao năng lực giám sát, chỉ đạo điều hành. Nhờ đó, quá trình chuyển đổi số trong quản lý đô thị không còn là khái niệm xa vời, mà hiện hữu, tác động rõ rệt đến cách thức chính quyền tiếp cận và giải quyết các vấn đề của người dân.

Nâng cao năng lực quản lý đô thị

Cơ chế “xử lý ngay” khẳng định thương hiệu về một chính quyền phục vụ khi sẵn sàng lắng nghe, đồng hành và xử lý các vấn đề phát sinh.

Nhờ vận hành hiệu quả Trung tâm Điều hành giao thông thông minh, Đà Nẵng đã cải thiện đáng kể khả năng giám sát, điều phối giao thông đô thị. Hàng trăm camera giám sát được lắp đặt tại các nút giao thông trọng điểm, tuyến đường chính, khu vực đông dân cư và các địa điểm tổ chức sự kiện. Dữ liệu từ hệ thống được phân tích để đánh giá mật độ phương tiện, dự báo tình hình ùn tắc, từ đó đưa ra các quyết định điều phối kịp thời.

Ông Hồ Nguyễn Quốc Cường - Giám đốc Trung tâm điều hành giao thông thông minh Đà Nẵng đánh giá, việc tích hợp công nghệ số vào quản lý giao thông giúp thành phố tiết kiệm đáng kể nguồn lực và thời gian, đồng thời tăng hiệu quả kiểm soát các tình huống bất thường trên đường phố.

Ở quy mô rộng hơn, các sở, ngành và địa phương đang dần hình thành “văn hóa số”, “xanh hóa” trong đội ngũ cán bộ, công chức. Những buổi tập huấn kỹ năng sử dụng hệ thống một cửa điện tử, các phần mềm chuyên ngành hay phương thức giao tiếp trên nền tảng số được tổ chức thường xuyên, góp phần thay đổi tư duy làm việc và nâng cao năng lực giải quyết công việc hành chính.

Theo ông Trần Ngọc Thạch - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Đà Nẵng, thách thức đặt ra cho thành phố mới hiện nay là làm sao để duy trì tốc độ chuyển đổi số nhanh nhưng bền vững, bảo đảm các ứng dụng thông minh thân thiện, dễ dùng, dễ tiếp cận với người dân. Giải pháp được thành phố chú trọng là phát triển nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu liên thông giữa các ngành, địa phương, đồng thời bảo đảm an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu cá nhân.

Sau hợp nhất, thành phố Đà Nẵng đứng trước khó khăn hòa sóng chuyển đổi số bởi địa bàn rộng, phức tạp, nhiều khu vực miền núi lõm sóng, trắng sóng, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ.

Theo ông Thạch, muốn quản trị thông minh, phải có cơ sở hạ tầng, dữ liệu đầy đủ, được chia sẻ liên thông.

Vì thế, thành phố đang ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng số đồng bộ từ trung tâm đến vùng sâu, vùng xa. Tập trung từng bước phủ sóng internet toàn địa bàn, mở rộng hạ tầng mạng 5G, cũng như tăng cường năng lực xử lý dữ liệu tại các trung tâm điều hành.

Đây là điều kiện tiên quyết để bảo đảm tính toàn diện trong chuyển đổi số, không để người dân ở khu vực khó khăn bị bỏ lại phía sau trong tiến trình đô thị thông minh.

Có thể nói, với tầm nhìn đến năm 2030 trở thành đô thị thông minh - xanh - sinh thái - hiện đại, Đà Nẵng kỳ vọng có đủ năng lực quản trị linh hoạt, dữ liệu được sử dụng hiệu quả cho việc dự báo, phòng ngừa rủi ro, tăng năng suất lao động và cải thiện chất lượng sống.

Đây cũng là đích đến của quá trình chuyển đổi số trong nỗ lực kiến tạo một chính quyền phục vụ.

Khi công nghệ song hành cùng chính quyền và người dân, quản lý đô thị không còn là việc của riêng cơ quan quản lý, mà là trách nhiệm, sự cộng hưởng của cả cộng đồng hướng tới một tương lai bền vững, hiệu quả và nhân văn.

TĂNG TỐC ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC CÔNG NGHỆ CAO

Dự báo nhu cầu

Tính đến năm 2024, Đà Nẵng sở hữu hơn 44.000 nhân lực công nghệ, trong đó 20.500 người làm việc trong lĩnh vực phần mềm và nội dung số, cùng khoảng 550 kỹ sư thiết kế vi mạch, chiếm 7% tổng nhân lực vi mạch cả nước.

Thành phố hiện có hơn 15 trường đại học, cao đẳng cùng 20 trung tâm đào tạo nghề cung cấp các chương trình chuyên ngành công nghệ thông tin, điện tử - viễn thông, cơ điện tử, tự động hóa và các lĩnh vực liên quan.

Dự báo đến năm 2030, với khoảng 2.600 doanh nghiệp công nghệ số, Đà Nẵng sẽ cần đến 150.000 nhân lực công nghệ, trong đó ít nhất 5.000 nhân sự chất lượng cao cho ngành vi mạch bán dẫn. Nhu cầu nhân lực công nghệ cao ngày càng tăng, đặc biệt trong lĩnh vực AI, vi mạch bán dẫn và công nghệ tài chính.

Để đáp ứng, thành phố đã triển khai nhiều giải pháp chiến lược, từ nâng cấp chương trình đào tạo đến hợp tác với doanh nghiệp và đối tác quốc tế, từ đó xây dựng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu thị trường lao động trong kỷ nguyên số.

Thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Đà Nẵng triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu về AI, vi mạch bán dẫn và công nghệ số.

Thành phố ban hành Nghị quyết 57/2024/NQ-HĐND quy định chính sách phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực vi mạch bán dẫn, AI trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, trong đó có các chính sách hỗ trợ vay học phí lên đến 180 triệu đồng cho sinh viên theo học các ngành này, cùng các ưu đãi về thu nhập và chi phí lưu trú cho chuyên gia, nhà khoa học.

Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo được đầu tư mạnh mẽ, với các trung tâm đổi mới sáng tạo và mô hình đào tạo gắn lý thuyết với thực hành doanh nghiệp.

Chuẩn bị nguồn nhân lực

Từ năm 2024, Đại học Đà Nẵng mở ngành Thiết kế vi mạch tại các trường thành viên như Trường Đại học Bách khoa, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt - Hàn, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật với chất lượng đầu vào cao, đồng thời tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn, chuyên sâu, phối hợp các tập đoàn như Cadence, Synopsys và Tresemi (Hoa Kỳ), từ đó đáp ứng cung - cầu nguồn nhân lực vi mạch.

Các ngành mới như Fintech cũng được triển khai tại Đại học Kinh tế và Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt - Hàn, phục vụ nhu cầu của Trung tâm Tài chính khu vực và Khu Thương mại tự do.

PGS-TS. Nguyễn Ngọc Vũ, Giám đốc Đại học Đà Nẵng cho biết: “Để Đà Nẵng trở thành trung tâm công nghệ số, chúng tôi đẩy mạnh đào tạo gắn với thực tiễn, phối hợp doanh nghiệp và đối tác quốc tế, thiết lập quan hệ với hơn 250 trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp toàn cầu, trong đó có nhiều trường thuộc top 100 thế giới. Đại học Đà Nẵng đang tích cực tham gia Liên minh các trường đại học thực hiện Đề án phát triển Công nghiệp bán dẫn của Chính phủ”.

Trong năm 2024, các biên bản ghi nhớ giữa Trung tâm Nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực thiết kế vi mạch bán dẫn Đà Nẵng với Synopsys International Limited và Tập đoàn Intel đã được ký kết, tập trung vào đào tạo nhân lực vi mạch bán dẫn. Những hợp tác này mang lại cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến và nâng cao năng lực cạnh tranh cho nhân lực địa phương.

Theo đánh giá của các doanh nghiệp công nghệ tại Đà Nẵng, chính sách hỗ trợ và các chương trình đào tạo của thành phố đang giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn nhân lực chất lượng, tuy nhiên cần mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng đào tạo để đáp ứng nhu cầu dài hạn.

Phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao là nền tảng để Đà Nẵng hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ số khu vực.

Với các giải pháp đồng bộ từ đào tạo, chính sách thu hút nhân tài đến hợp tác quốc tế, thành phố đang xây dựng một hệ sinh thái công nghệ bền vững. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp đào tạo, doanh nghiệp và đối tác quốc tế sẽ đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên số và hội nhập toàn cầu.

Nội dung: MAI QUẾ - THU HÀ - TÂM ĐAN - AN NHIÊN - DIỆU NGÂN - TIỂU YẾN

Trình bày: MINH TẠO