Trường hợp sử dụng hợp lý trên YouTube

Sử dụng hợp lý là một học thuyết pháp lý cho biết việc sử dụng nội dung được bảo hộ bản quyền trong một số trường hợp là việc được phép mà không phải xin phép chủ bản quyền.

YouTube nhận được nhiều yêu cầu gỡ bỏ video mà chủ bản quyền tuyên bố là vi phạm luật bản quyền. Đôi khi, các yêu cầu này áp dụng cho những video đủ điều kiện để được coi là trường hợp ngoại lệ về bản quyền hoặc có vẻ như là các ví dụ rõ ràng của trường hợp sử dụng hợp lý.

Toà án đã quyết định rằng các chủ bản quyền phải cân nhắc xem các trường hợp ngoại lệ về bản quyền có áp dụng hay không rồi mới gửi yêu cầu gỡ bỏ do vi phạm bản quyền.

Nếu nội dung được bảo hộ bản quyền được dùng trong một video theo cách đủ điều kiện để được coi là trường hợp ngoại lệ về bản quyền, thì video đó sẽ được coi là hợp pháp và không vi phạm. Do đó, chúng tôi thường yêu cầu chủ bản quyền cân nhắc xem các trường hợp ngoại lệ về bản quyền có áp dụng hay không rồi mới gửi yêu cầu gỡ bỏ do vi phạm bản quyền cho YouTube. Nếu cho rằng một video không đủ điều kiện để được coi là trường hợp ngoại lệ, thì chủ bản quyền phải cho chúng tôi biết lý do thoả đáng.

Nếu chủ bản quyền không giải thích thoả đáng về lý do một video không đủ điều kiện để được coi là trường hợp ngoại lệ về bản quyền, thì video đó sẽ không bị gỡ bỏ khỏi YouTube.

Các trường hợp ngoại lệ về bản quyền trên khắp thế giới

Mặc dù quy tắc quốc tế đối với các trường hợp ngoại lệ về bản quyền thường tương tự nhau, nhưng chúng cũng có thể có điểm khác biệt. Các quốc gia và khu vực có thể có những quy tắc riêng về trường hợp được phép sử dụng nội dung được bảo hộ bản quyền mà không cần chủ bản quyền cho phép.

Xin lưu ý rằng chúng tôi cân nhắc đến các quy tắc tại địa phương khi phản hồi yêu cầu gỡ bỏ do vi phạm bản quyền. Bạn có thể xem Báo cáo minh bạch về bản quyền trên YouTube để biết thêm thông tin về cách chúng tôi phản hồi các yêu cầu gỡ bỏ do vi phạm bản quyền, bao gồm cả tần suất chúng tôi yêu cầu các chủ bản quyền giải thích thêm khi họ tuyên bố rằng một video không đủ điều kiện để được coi là trường hợp ngoại lệ về bản quyền.

Tại Hoa Kỳ, các tác phẩm bình luận, phê bình, nghiên cứu, giảng dạy hoặc đưa tin có thể được coi là trường hợp sử dụng hợp lý. Ở Liên minh Châu Âu, các trường hợp ngoại lệ được công nhận còn hạn chế hơn và việc sử dụng phải thuộc các danh mục cụ thể, chẳng hạn như trích dẫn, phê bình, đánh giá, châm biếm, giễu nhại và phỏng nhại. Các quốc gia/khu vực khác có khái niệm gọi là trường hợp xử lý hợp lý có thể có các nguyên tắc khác.

Cuối cùng, toà án sẽ quyết định các trường hợp sử dụng hợp lý dựa trên dữ kiện thực tế của từng trường hợp. Bạn nên xin ý kiến tư vấn pháp lý của chuyên gia trước khi đăng tải những video chứa nội dung được bảo hộ bản quyền.

Bốn yếu tố của trường hợp sử dụng hợp lý

Ở Hoa Kỳ, thẩm phán là người quyết định trường hợp nào được coi là sử dụng hợp lý. Thẩm phán sẽ xem xét cách áp dụng bốn yếu tố của trường hợp sử dụng hợp lý cho từng vụ việc. Bốn yếu tố của trường hợp sử dụng hợp lý bao gồm:

1. Mục đích và tính chất sử dụng, bao gồm cả xem xét việc sử dụng đó mang bản chất thương mại hay mang mục đích giáo dục phi lợi nhuận

Tòa án thường tập trung phân tích xem trường hợp sử dụng nội dung được bảo hộ bản quyền đó có "tính biến đổi" hay không, tức là việc sử dụng đó có khiến nội dung gốc có thêm cách biểu đạt hoặc ý nghĩa mới hay không, hoặc đó có phải chỉ là một bản sao của nội dung gốc thôi hay không.

Việc sử dụng cho mục đích thương mại ít có khả năng được coi là sử dụng hợp lý. Tuy nhiên, một video chứa nội dung thuộc trường hợp sử dụng hợp lý có thể vẫn được tham gia kiếm tiền.

2. Bản chất của tác phẩm có bản quyền

Khả năng rơi vào trường hợp sử dụng hợp lý khi dùng nội dung của tác phẩm chủ yếu chứa dữ kiện thực tế sẽ cao hơn so với khi dùng các tác phẩm hoàn toàn hư cấu.

3. Số lượng và phần thực chất được sử dụng so với toàn bộ tác phẩm có bản quyền

Việc vay mượn một phần nhỏ nội dung của một tác phẩm gốc có nhiều khả năng được coi là trường hợp sử dụng hợp lý hơn so với việc vay mượn phần lớn nội dung. Tuy nhiên, nếu nội dung vay mượn được coi là trọng tâm của tác phẩm thì đôi khi, việc lấy mẫu một phần nhỏ nội dung đó cũng có thể đi ngược lại với nguyên tắc sử dụng hợp lý.

4. Tác động của việc sử dụng đối với giá trị hoặc thị trường tiềm năng của tác phẩm có bản quyền

Các trường hợp sử dụng gây hại cho khả năng kiếm lợi nhuận của chủ bản quyền từ tác phẩm gốc của họ ít khả năng được coi là trường hợp sử dụng hợp lý. Đôi khi, toà án có đưa ra ngoại lệ đối với yếu tố này trong những trường hợp liên quan đến nội dung giễu nhại.

Sáng kiến của YouTube để bảo vệ theo trường hợp sử dụng hợp lý

Trong một số ít trường hợp, chúng tôi đề nghị nhà sáng tạo trên YouTube tham gia một sáng kiến giúp bảo vệ một số ví dụ thuộc "trường hợp sử dụng hợp lý" trên YouTube khỏi việc bị yêu cầu gỡ bỏ do vi phạm bản quyền. Thông qua sáng kiến này, đối với những nhà sáng tạo có video thuộc trường hợp sử dụng hợp lý bị yêu cầu gỡ bỏ, YouTube bồi thường tối đa 1 triệu đô la Mỹ chi phí pháp lý trong trường hợp yêu cầu gỡ bỏ đó dẫn đến một vụ kiện liên quan đến việc vi phạm bản quyền.

Mục đích của sáng kiến này là đảm bảo những nhà sáng tạo này có cơ hội bảo vệ tác phẩm của mình. Ngoài ra, sáng kiến này còn có mục đích cải thiện cộng đồng sáng tạo bằng việc cung cấp kiến thức về tầm quan trọng cũng như những giới hạn của trường hợp sử dụng hợp lý. Vì những quy tắc điều chỉnh các trường hợp sử dụng như vậy là khác nhau ở mỗi quốc gia/khu vực, nên như đã mô tả ở trên, chúng tôi chỉ có thể cung cấp sáng kiến này cho những nhà sáng tạo sống ở Hoa Kỳ và đồng ý chỉ cung cấp video của họ ở Hoa Kỳ.

Thông tin khác

Nếu muốn tìm hiểu thêm về trường hợp sử dụng hợp lý, bạn có thể tìm xem nhiều nguồn tham khảo trên mạng. Các trang web sau chỉ nhằm cung cấp kiến thức và không được YouTube chứng thực:

"Bộ quy tắc gồm những phương pháp hay nhất về trường hợp sử dụng hợp lý đối với video trực tuyến" của Trung tâm Truyền thông và Tác động xã hội
Tài liệu giải thích chi tiết về bốn yếu tố của trường hợp sử dụng hợp lý của Dự án Luật truyền thông kỹ thuật số
Chỉ mục trường hợp sử dụng hợp lý của Cục Bản quyền Hoa Kỳ

Thông tin này có hữu ích không?

Chúng tôi có thể cải thiện trang này bằng cách nào?