Đề xuất cấm quảng cáo mỹ phẩm gắn với hình ảnh bác sĩ

Đề xuất này được đánh giá là bước đi cần thiết, nhằm siết chặt quản lý đối với một lĩnh vực có tác động trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.

Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng

Theo dự thảo nghị định, nội dung quảng cáo mỹ phẩm phải có các thông tin bắt buộc sau: tên mỹ phẩm; tính năng, công dụng của mỹ phẩm; tên, địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường; các cảnh báo theo quy định của các hiệp định quốc tế.

Trường hợp tên mỹ phẩm đã bao gồm các thông tin về tính năng, công dụng thì không phải thể hiện nội dung này trong sản phẩm quảng cáo.

Quảng cáo mỹ phẩm không được gây hiểu nhầm sản phẩm đó là thuốc. Quảng cáo mỹ phẩm trên báo nói, báo hình phải đọc rõ ràng nội dung tên mỹ phẩm; tính năng, công dụng của mỹ phẩm; các cảnh báo theo quy định của các hiệp định quốc tế.

Luật sư Phạm Ngọc Hải, Đoàn Luật sư thành phố Đà Nẵng, Giám đốc Công ty Luật AMI, cho rằng quy định này cần thiết trong bối cảnh hiện nay, phù hợp với chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ tại Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 09/05/2017 về việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, chấn chỉnh hoạt động quảng cáo.

Theo luật sư, trước đây, tại Điều 3 Nghị định 181/2013/NĐ-CP cũng đã có quy định về việc cấm sử dụng hình ảnh, tên của thầy thuốc để giới thiệu thuốc. Tuy nhiên, nghị định này chưa có quy định rõ ràng về việc cấm sử dụng hình ảnh của bác sĩ hoặc cơ sở y tế trong quảng cáo mỹ phẩm.

Ông phân tích: “Tôi cho rằng quy định này là cần thiết vì nếu sử dụng hình ảnh, trang phục, tên, thư tín, bài viết của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế khác thì khách hàng dễ phát sinh niềm tin đối với sản phẩm dựa trên cơ sở những hình ảnh đó, chưa chắc chắn rằng sản phẩm có bảo đảm chất lượng hay không”.

Theo luật sư, thời gian qua, nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm đã lợi dụng hình ảnh của nhân viên y tế để quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội. Trong khi đó, chất lượng sản phẩm không đạt tiêu chuẩn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Cần có ranh giới rõ ràng

Về vai trò của bác sĩ trong hoạt động truyền thông y tế, luật sư Hải cho rằng cần có ranh giới rõ ràng. Theo ông, nghề nghiệp của bác sĩ gắn liền với hoạt động khám, chữa bệnh, việc bác sĩ chia sẻ kiến thức y tế đến cộng đồng trong khuôn khổ quy định pháp luật là hoàn toàn phù hợp và khuyến khích thực hiện.

Tuy nhiên, nếu trong vai trò là một người quảng cáo cho sản phẩm thì khi bác sĩ sử dụng hình ảnh, chức danh y tế của mình trong quảng cáo sẽ tạo nên sự tin tưởng của khách hàng đến từ hình ảnh, uy tín của bác sĩ dẫn đến quyết định mua sản phẩm mỹ phẩm đó…

“

Nếu trong vai trò là một người quảng cáo cho sản phẩm thì khi bác sĩ sử dụng hình ảnh, chức danh y tế của mình trong quảng cáo sẽ tạo nên sự tin tưởng của khách hàng đến từ hình ảnh, uy tín của bác sĩ dẫn đến quyết định mua sản phẩm mỹ phẩm đó…

Luật sư Phạm Ngọc Hải

“Tôi cho rằng bác sĩ có thể tham gia truyền thông, tư vấn kiến thức liên quan đến y tế đến cộng đồng, không nên đóng vai trò như là một người quảng cáo, xúc tiến thương mại cho sản phẩm mỹ phẩm đến công chúng”, luật sư Hải nói.

Ngoài ra, để bảo đảm tính răn đe và hiệu lực thực thi, luật sư Hải cho rằng cần cập nhật các quy định xử phạt: “Nếu Nghị định mới này sắp tới được ban hành và có hiệu lực thì Nghị định 38/2021/NĐ-CP xử phạt hành chính trong lĩnh vực văn hóa quảng cáo sẽ cần sửa đổi, bổ sung Điều 51 để quy định cụ thể mức, phương thức xử phạt đối với hành vi sử dụng hình ảnh, trang phục, tên, thư tín, bài viết của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sỹ, dược sỹ, nhân viên y tế khác khi quảng cáo mỹ phẩm”.

Cùng với sự phát triển của mạng xã hội, việc kiểm soát nội dung quảng cáo ngày càng khó. Luật sư Hải cho rằng, hiện nay, Luật Quảng cáo sửa đổi, bổ sung năm 2025 đã có quy định nghĩa vụ của người nổi tiếng trong hoạt động quảng cáo…

Tuy nhiên, hình thức quảng cáo ngày càng đa dạng, ngoài các quảng cáo truyền thống thì còn có các hình thức trên mạng xã hội, livestream. "Do đó, cần tăng cường quản lý việc quảng cáo trên các nền tảng này thông qua cơ chế giám sát của cơ quan chủ quản và các đơn vị cung cấp nền tảng", luật sư Hải nói.

Dự thảo Nghị định được kỳ vọng góp phần minh bạch hóa hoạt động quảng bá các sản phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe, kiểm soát tốt hơn tình trạng quảng cáo sai sự thật, bảo vệ người tiêu dùng.